Pandemia spowodowana rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2 doprowadziła do tego, że świat zatrzymał się w miejscu. Zamknięci w domach ludzie, drastycznie zwalniająca gospodarka, nieczynne placówki edukacyjne i wiele innych niedogodności sprawiają, że jesteśmy coraz bardziej zmęczeni działaniami, które mają doprowadzić do powstrzymania rozprzestrzeniania się choroby. Jednocześnie coraz częściej słyszymy od epidemiologów, że żadne ograniczenia ani nakazy dystansowania społecznego nie doprowadzą do samoistnego zniknięcia wirusa z naszej populacji. Jedynym skutecznym sposobem może okazać się opracowanie i zastosowanie na szeroką skalę szczepionki.
Firmy biotechnologiczne rozpoczęły już wyścig, którego celem jest opracowanie wyczekiwanej szczepionki przeciwko COVID-19. Jedną z nich jest kanadyjska firma Medicago, należąca m.in. do koncernu tytoniowego Philip Morris. Innowacyjność badań tej firmy polega na wykorzystaniu rośliny Nicotiana benthamiana do produkcji białek wirusa. Metoda polega na wprowadzeniu wektora zawierającego gen kodujący białko wirusa do organizmu rozwiniętej rośliny. Wprowadzony gen nie ulega integracji z genomem roślinnym, lecz wykorzystuje jej aparat ekspresji genów do szybkiej produkcji dużych ilości kodowanego białka wirusa. W ten sposób możliwe jest otrzymanie nawet kilku gramów białka wirusa na 1 kg biomasy w ciągu dwóch tygodni. Po zakończonym cyklu biomasa jest zbierana, a następnie pożądane białko jest izolowane i oczyszczane.
Uzyskiwane w ten sposób szczepionki, w porównaniu do produkowanych klasycznie szczepionek atenuowanych (do produkcji których używa się jaj kurzych), mają kilka dających im przewagę zalet. Koszty produkcji takich szczepionek są niższe lub podobne, a wymagane zaplecze produkcyjne jest mniej skomplikowane. Ponadto takie szczepionki są bezpieczniejsze – nie niosą z sobą ryzyka rewersji (powrotu wirusa do formy zjadliwej), a prawdopodobieństwo ich zanieczyszczenia patogenami odzwierzęcymi lub ludzkimi właściwie nie istnieje, gdyż są one pochodzenia roślinnego.
Firma Medicago zapowiada, że jeśli badania przedkliniczne szczepionki przeciwko COVID-19 przebiegną pomyślnie, latem 2020 roku planowane jest rozpoczęcie badań klinicznych.
Opracowano na podstawie: https://www.medonet.pl/koronawirus-pytania-i-odpowiedzi/leczenie-koronawirusa,szczepionka-przeciw-covid-19-produkowana-w-lisciach-tytoniu–innowacyjne-rozwiazanie,artykul,20968776.html
Marek Łaszyn
Kierownik Regionu (woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie)