Historia znanych dotąd pandemii pokazuje, że kluczem do ich opanowania była izolacja osób zakaźnych w celu ograniczania transmisji patogenu, prowadzenie masowych szczepień oraz skuteczna współpraca międzynarodowa. W przypadku pandemii COVID-19 napotykamy jednak problemy – infekcja SARS-CoV-2 często przebiega bezobjawowo lub skąpo objawowo, więc zakażone osoby mogą nieświadomie przenosić patogen na innych. Ponadto pojawiły się trudności związane z produkcją i dystrybucją szczepionki przeciw COVID-19. Jak zatem ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa SARS-CoV-2?
Jak zmniejszyć ryzyko infekcji SARS-CoV-2
W ciągu ostatniego roku zdobyliśmy ogromną wiedzę na temat wirusa SARS-CoV-2, co jest pomocne w świadomym wprowadzaniu restrykcji mających na celu ograniczenie transmisji tego koronawirusa. Ważne, aby skuteczność obostrzeń była poddawana nieustannej ocenie. W badaniach opublikowanych w lutym na łamach „JAMA Network” zidentyfikowano społeczne czynniki ryzyka zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Badacze porównywali zachowanie osób, u których potwierdzono COVID-19, z postępowaniem tych, którzy uniknęli zakażenia. Wyniki obserwacji mogą być wskazówką dla działań podejmowanych przez rządzących oraz motywacją dla ludzi do zmiany zachowania w celu zmniejszenia ryzyka infekcji SARS-CoV-2. Badania ognisk COVID-19 wykazały, że zagrożenie zakażeniem jest wyższe w słabo wentylowanych pomieszczeniach, gdy zachodzi długotrwały bliski kontakt (powyżej 15 minut) w połączeniu z nieprawidłowym stosowaniem masek ochronnych lub ich brakiem. Szacuje się, że nawet 50% przypadków COVID-19 jest bezobjawowych lub skąpo objawowych. Osoby te mogą nieświadomie rozprzestrzeniać wirusa SARS-CoV-2, dlatego tak ważne jest noszenie masek ochronnych w przestrzeniach współdzielonych z innymi.
Jaki wpływ na pandemię COVID-19 ma łagodzenie obostrzeń
Po wprowadzeniu stopniowego łagodzenia obostrzeń w połowie 2020 roku amerykańscy badacze przeprowadzili ankietę telefoniczną wśród 314 osób dorosłych w 10 stanach, aby porównać zachowanie chorych na COVID-19 z zachowaniem ludzi zdrowych. Zauważono wzrost liczby przypadków infekcji SARS-CoV-2 wśród tych, którzy spożywali posiłki w restauracjach, odwiedzali bary i kawiarnie. Korzystanie z usług gastronomicznych wiąże się ze ściąganiem maski ochronnej podczas spożywania posiłków oraz długotrwałym kontaktem z innymi osobami, które potencjalnie mogą być zakażone wirusem SARS-CoV-2. Utrzymanie bezpiecznych odległości pomiędzy klientami barów i restauracji często jest utrudnione. Podobne badania przeprowadzono na grupie 397 dzieci. Otrzymane wyniki pokazują, że spotkania towarzyskie z osobami spoza gospodarstwa domowego – kiedy to ludzie rzadziej noszą maski ochronne i nie zachowują dystansu społecznego – wpływają na zwiększenie ryzyka infekcji SARS-CoV-2. Z kolei, jak wynika z badań, uczęszczanie do szkoły nie powoduje zwiększenia liczby przypadków COVID-19, co sugeruje, że ryzyko zakażenia mogło zostać zmniejszone dzięki odpowiedniemu stosowaniu masek ochronnych przez personel i dzieci oraz innym środkom bezpieczeństwa obowiązującym w placówkach.
Częste testowanie kluczem do sukcesu
W krajach, w których udało się ograniczyć szybkie rozprzestrzenianie się wirusa SARS-CoV-2, wykonywano zwiększoną liczbę testów oraz śledzono łańcuch kontaktów w celu wprowadzenia kwarantanny i egzekwowania środków ostrożności od osób, które miały bliski kontakt z chorymi na COVID-19. Ważna jest spójna komunikacja i wsparcie rządu w zakresie zachęcania do noszenia masek ochronnych, ograniczania zgromadzeń i wprowadzania limitów w sektorach biznesowych.
Piśmiennictwo
Tenforde M.W., Fisher K.A., Patel M.M., Identifying COVID-19 Risk Through Observational Studies to Inform Control Measures, JAMA. Published online: February 22, 2021; doi:10.1001/jama.2021.1995.
Barbara Pawłowska
Zastępca Kierownika Działu Informacji Naukowej, Kierownik ds. Szkoleń On-line