Coraz więcej chorób, o których powoli zapominaliśmy, zaczyna powracać. Dotyczy to również kiły. W ciągu ostatnich kilku lat zakażenia bakterią Treponema pallidum zdarzają się coraz częściej. Wynika to głównie z innego stylu życia społeczeństwa, w tym częstej zmiany partnerów i podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych. Z danych Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w 2016 r. w Polsce odnotowano 1610, a w 2017 r. 1619 przypadków kiły. Liczby te mogą być jednak zaniżone ze względu na to, że choroba należy do wstydliwych i powszechne jest leczenie jej na własną rękę. Świadomość w zakresie objawów, diagnostyki i leczenia tej choroby jest wciąż zbyt niska. Każdy zdiagnozowany przypadek kiły podlega obowiązkowemu zgłoszeniu do najbliżej jednostki powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Osoba zakażona musi poddać się obowiązkowemu leczeniu zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia.
Diagnostyka laboratoryjna kiły – najnowsze zalecenia
Diagnostykę kiły można podzielić na diagnostykę bezpośrednią (stwierdzenie obecności krętków Treponema pallidum) oraz pośrednią (badania serologiczne). Do metod bezpośrednich należy badanie mikroskopowe w ciemnym polu widzenia i PCR. W diagnostyce pośredniej wykrywa się przeciwciała w surowicy krwi oraz w płynie mózgowo-rdzeniowym. W diagnostyce serologicznej kiły wyróżnia się metody oparte na odczynach niekrętkowych (nieswoistych: VDRL, RPR, TRUST) i krętkowych (swoistych: TPHA, TPPA, EIA, CIA, Immunoblot, FTA-ABS). Metody diagnostyczne różnią się od siebie m.in. czułością i swoistością oraz możliwością ich zastosowania na poszczególnych etapach zakażenia.
Rozpoznanie kiły ustala się na podstawie obrazu klinicznego oraz wyników badań serologicznych. Konieczne jest stwierdzenie dodatniego wyniku co najmniej jednego odczynu nieswoistego i jednego odczynu swoistego. Polskie Towarzystwo Dermatologiczne zaleca, aby poradnie dermatologiczne niezwiązane z ośrodkami szpitalnymi miały możliwość wykonania co najmniej jednego rodzaju odczynu niekrętkowego i jednego rodzaju odczynu krętkowego.
Zgodnie z aktualnym algorytmem diagnostycznym kiły jako testy przesiewowe mogą być stosowane testy niekrętkowe (wykonywane w modyfikacji ilościowej) lub krętkowe. Według rekomendacji każdy dodatni wynik testu przesiewowego w kierunku kiły należy potwierdzić dodatkowym testem w tej samej porcji surowicy ze względu na ryzyko otrzymania wyników fałszywie dodatnich lub fałszywie ujemnych. Odczyny krętkowe, zwłaszcza te z możliwością automatyzacji (np. EIA), są stosowane do badań przesiewowych w wielu dużych laboratoriach o wysokim stopniu referencyjności w Europie. Są one szczególnie przydatne do badań przesiewowych dużej liczby osób bez objawów klinicznych i do badań krwiodawców.
Nowość! Test potwierdzający z zastosowaniem wysokooczyszczonych antygenów Treponema pallidum
Nowością firmy EUROIMMUN jest test EUROLINE anty-Treponema pallidum w klasie IgG lub IgM, który zapewnia jakościowe oznaczanie przeciwciał przeciwko czterem specyficznym antygenom Treponema pallidum: TpN15, TpN17, TmpA i TpN47. Stanowi on odpowiedni test potwierdzający w rekomendowanej dwuetapowej strategii serologicznego wykrywania swoistych przeciwciał przeciwko Treponema pallidum. Opiera się na metodzie Immunoblot z możliwością pełnej automatyzacji inkubacji. Każdy pasek testowy składa się z czterech specyficznych i wysokooczyszczonych antygenów Treponema pallidum. Specyficzność testu EUROLINE anty-Treponema pallidum wynosi 99,6% dla klasy IgG oraz 99,2% dla klasy IgM. Czułość testu w klasie IgM wynosi 100% (kiła pierwszorzędowa), a w klasie IgG – 98% (92% – kiła pierwszorzędowa, 100% – kiła drugorzędowa, 100% – kiła OUN).
Firma EUROIMMUN posiada również w swojej ofercie testy do diagnostyki kiły oparte na metodzie ELISA, Western blot oraz IIFT (FTA-ABS):
Metoda | Nazwa | Antygen | Nr katalogowy |
ELISA | Anty-Treponema pallidum ELISA | rekombinowane specyficzne antygeny (p15, p17, p47, TmpA) | EI 2111 M; EI 2111 G; EI 2111 LG |
ELISA | Anty-Treponema pallidum Screen ELISA (IgM/IgG) | rekombinowane specyficzne antygeny (p15, p17, p47, TmpA) | EI 2111 O |
Westernblot | Anty-Treponema pallidum Westernblot | rozdzielone elektroforetycznie antygeny T. pallidum (p15, p17, p47, TmpA) | DY 2111 M; DY 2111 G |
EUROLINE Westernblot | Anty-Treponema pallidum plus kardiolipina EUROLINE WB | rozdzielone elektroforetycznie antygeny T. pallidum (p15, p17, p47, TmpA) + kardiolipina (3 stężenia) | DY 2111-1 M; DY 2111-1 G |
NOWOŚĆ!
Blot |
EUROLINE anty-Treponema pallidum (IgM, IgG) | rekombinowane specyficzne antygeny (p15, p17, p47, TmpA) | DN 2111 M; DN 2111 G |
IIFT | Anty-Treponema pallidum (FTA-ABS) | rozmaz bakteryjny (T. pallidum) + BIOCHIP weryfikacyjny (2 BIOCHIP-y na pole) | FI 2111 M; FI 2111 G |
IIFT | Anty-Treponema pallidum (FTA-ABS) | rozmazy bakteryjne (T. pallidum, T. phagedenis) + BIOCHIP weryfikacyjny (3 BIOCHIP-y na pole) | FI 2112 M; FI 2112 G |
Piśmiennictwo
- http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2017/Ch_2017_wstepne_dane.pdf [dostęp: 3.10.2018].
- Wojas-Pelc A. et al., Kiła. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I: kiła wczesna i późna. Przegląd Dermatologiczny 2018; 105: 563–581.
- https://www.mp.pl/artykuly/35441,leczenie-chorob-przenoszonych-droga-plciowa-czesc-i-choroby-objawiajace-sie-owrzodzeniami-narzadow-plciowych-aktualne-2006-r-wytyczne-centers-for-disease-control-and-prevention [dostęp: 9.10.2018].
- Janier M. et al., Europejskie zalecenia diagnostyczne i leczenie kiły 2014. Przegląd Dermatologiczny 2015; 102: 459–475.
- https://euroimmun.pl/blog/paradoksy-polskiej-wenerologii/ [dostęp: 10.10.2018].