Gruźlica (TB, ang. tuberculosis) jest bakteryjną chorobą infekcyjną wywoływaną przez prątki kwasooporne z grupy Mycobacterium tuberculosis complex (MTBC), do których należą Mycobacterium tuberculosis, Mycobacterium bovis, Mycobacterium africanum, Mycobacterium microti, Mycobacterium caprae.
Głównym patogenem wywołującym gruźlicę wśród ludzi jest Mycobacterium tuberculosis. U większości zakażonych gruźlica występuje w bezobjawowej postaci latentnej (LTBI, ang. Latent tuberculosis Infection), w której prątki nie wykazują aktywnego metabolizmu i w takiej uśpionej formie mogą pozostawać przez wiele lat, a nawet całe życie pacjenta. W 10% przypadków postać latentna, często na skutek obniżenia odporności zakażonego, ulega przekształceniu do objawowej, zakaźnej postaci aktywnej.
W przypadku postaci aktywnej najczęściej wyróżnia się gruźlicę płuc, jednak u 10 do 15% przypadków może dojść do rozsiewu Mycobacterium tuberculosis z płuc do innych tkanek lub narządów w organizmie.
Diagnostyka gruźlicy ma swój początek w 1882 r., kiedy niemiecki uczony Robert Koch odkrył czynnik etiologiczny gruźlicy. Od tamtej pory przeprowadzono setki badań w celu opracowania najskuteczniejszych schematów leczenia i metod diagnostycznych. Wśród tych ostatnich poczyniono wiele postępów, przechodząc od podstawowych badań mikrobiologicznych i obrazowych do badań molekularnych.
Metody mikrobiologiczne stanowią złoty standard w diagnostyce aktywnej postaci gruźlicy. W przypadku każdego pacjenta należy otrzymać wynik bakteriologiczny wraz z identyfikacją wyhodowanych prątków. Najczęściej stosowane metody to rozmaz, posiew konwencjonalny, posiew na pożywkach płynnych oraz badania molekularne, w tym PCR. Badania molekularne ze względu na wysoką czułość i szybkość wykonania są szczególnie istotne w diagnostyce przesiewowej.
Firma EUROIMMUN posiada w swojej ofercie test EURORealTimeMTB do bezpośredniej diagnostyki gruźlicy metodą real-time PCR. Test ten pozwala na detekcję wszystkich gatunków prątków z grupy Mycobacterium tuberculosis complex z plwociny, popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych i wydzieliny oskrzelowej.
Diagnostyka latentnego zakażenia prątkiem gruźlicy opierała się przez długi czas na próbie tuberkulinowej (TST, ang. Tuberculin Skin Test), jednak w ostatnich latach na znaczeniu zyskały testy typu IGRA (ang. Interferon-Gamma Release Assay).
Testy IGRA polegają na ocenie komórkowej odpowiedzi immunologicznej, czyli wytwarzania interferonu gamma (IFN-γ) przez limfocyty T pobudzone antygenami prątka gruźlicy. Charakteryzują się większą swoistością niż próba tuberkulinowa. Ponadto szczepienie BCG nie ma wpływu na wynik badania.
W naszej ofercie można znaleźć dwa testy typu IGRA: LIOFeron TB/LTBI IGRA (Lionex) pozwalający na ilościowy pomiar wydzielania IFN-gamma oraz test T.SPOT-TB (Oxford Immunotec/Revvity) służący do diagnostyki zakażenia prątkami gruźlicy metodą ELISPOT. Test T-SPOT.TB, ze względu na wysoką czułość, jest szczególnie dedykowany grupie pacjentów z obniżoną odpornością.
