Choroby nerek o podłożu autoimmunizacyjnym stanowią poważne wyzwanie w codziennej praktyce klinicznej. Często długo pozostają nierozpoznane, a ich przebieg bywa trudny do przewidzenia. W ostatnich latach coraz większe znaczenie w diagnostyce i monitorowaniu leczenia zyskują autoprzeciwciała. Ich oznaczanie nie tylko wpiera proces diagnostyczny, lecz pozwala także ocenić aktywność choroby i skuteczność terapii. Szczególną rolę odgrywają w tym kontekście wytyczne KDIGO z 2021 roku, które wprowadziły istotne zmiany w podejściu do pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN).

Autoprzeciwciała w nefrologii – od patogenezy do monitorowania terapii

Podczas konferencji „Autoimmunologia 2025 – postępy w diagnostyce autoprzeciwciał” wykład pt. „(R)ewolucje w nefrologii | Rekomendacje KDIGO | Znaczenie autoprzeciwciał” wygłosiła prof. dr hab. med. Magdalena Durlik, kierownik Kliniki Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM.

Profesor omówiła najważniejsze nefropatie o podłożu autoimmunizacyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN). Omówiła jej manifestacje kliniczne, patogenezę oraz charakterystykę kluczowych autoprzeciwciał – anty-PLA2R i anty-THSD7A. Szczególną uwagę poświęciła nowym wytycznym KDIGO z 2021 roku, obejmujących zarówno diagnostykę, jak i leczenie kłębuszkowego zapalenia nerek.

Autoprzeciwciała w innych nefropatiach autoimmunizacyjnych

Profesor Durlik zwróciła także uwagę na rolę autoprzeciwciał w diagnostyce innych nefropatii o podłożu autoimmunizacyjnym:

• zapalenia małych naczyń związanych z ANCA – przeciwciała anty-PR3 i anty-MPO,
• nefropatia toczniowa –przeciwciała anty-dsDNA i anty-Sm,
• choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej (anty-GBM).

Z wykładu prof. Magdaleny Durlik wynika, że diagnostyka serologiczna stanowi nieodzowne narzędzie w nefrologii. Oznaczenia autoprzeciwciał pozwalają lekarzom szybciej postawić diagnozę, monitorować przebieg terapii oraz podejmować bardziej spersonalizowane decyzje terapeutyczne.

0:24 Nefropatie o podłożu autoimmunizacyjnym

2:54 Znaczenie autoprzeciwciał w autoimmunizacyjnych chorobach nerek

3:46 Nefropatia błoniasta

5:12 Manifestacje kliniczne pierwotnej nefropatii błoniastej

7:16 Patogeneza nefropatii błoniastej

11:40 Przeciwciała anty-PLA2R – charakterystyka

11:51 Przeciwciała anty-THSD7A – charakterystyka

15:42 Nowe rekomendacje KDIGO (2021)

23:24 Testy diagnostyczne stosowane do detekcji przeciwciał anty-PLA2R

23:28 Nefropatia toczniowa

27:42 Autoprzeciwciała w toczniu rumieniowatym układowym

30:50 Zapalenia małych naczyń związane z ANCA

31:50 Autoprzeciwciała w AAV

34:59 Choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej (anty-GBM)

37:46 Podsumowanie