Agencja Badań Medycznych (ABM) jest państwową agencją odpowiedzialną za rozwój badań w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Celem działań ABM jest budowa innowacyjnego systemu opieki zdrowotnej. W ramach tzw. szybkiej ścieżki Agencja Badań Medycznych i Ministerstwo Zdrowia podjęły decyzję o przeznaczeniu nawet 50 milionów złotych na wsparcie niekomercyjnych badań klinicznych, mających na celu przeciwdziałanie epidemii nowego koronawirusa. Każdy projekt o dużym potencjale naukowym otrzyma do 5 mln złotych dofinansowania. Badania mają dotyczyć: opracowania szybkiego testu diagnostycznego, szczepionki lub skutecznych metod terapii COVID-19.
Zasady realizacji projektów COVID-19 w ramach szybkiej ścieżki dostępne na stronie: https://abm.gov.pl/pl/aktualnosci/314,AKTUALIZACJA-Agencja-Badan-Medycznych-uruchamia-dodatkowe-srodki-na-opracowanie-.html
Pierwsze dofinansowane przez ABM projekty dotyczą terapii chorych na COVID-19 osoczem ozdrowieńców, identyfikacji osób z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby, szybkich testów przesiewowych oraz szacowania skali problemu wczesnych powikłań po COVID-19.
Zastosowanie osocza ozdrowieńców w terapii chorych na COVID-19
Zespół badawczy z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu pod kierownictwem prof. dr. hab. Grzegorza Mazura prowadzi badania nad zastosowaniem osocza ozdrowieńców w terapii chorych na COVID-19 wraz z metabolomiczną i laboratoryjną oceną postępu terapii osoczem. W związku z doniesieniami naukowymi wskazującymi, iż ozdrowieńcy z COVID-19 produkują przeciwciała o funkcji neutralizującej wirusa SARS-CoV-2, a pobranie od takiej osoby osocza i przetoczenie go choremu może pomóc w jego szybszym powrocie do zdrowia, naukowcy z Wrocławia chcą ocenić różnice w odpowiedzi immunologicznej u osób bezobjawowych i ozdrowieńców z objawami klinicznymi COVID-19. Badanie przyniesie również informacje o poziomie przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2 w polskiej populacji oraz da możliwość oceny bezpieczeństwa i skuteczności terapii osoczem. W projekcie ma wziąć udział 300 dawców, którzy zostali wyleczeni z COVID-19 lub przebyli zakażenie SARS-CoV-2.
Identyfikacja osób z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu COVID-19
Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku pod kierunkiem prof. dr. hab. Marcina Moniuszki pracują nad przeznaczoną dla lekarzy zajmujących się pacjentami z COVID-19 aplikacją dającą możliwość szybkiej oceny ryzyka ciężkiego przebiegu choroby i identyfikacji osób najbardziej narażonych na powikłania. Opracowywane narzędzie informatyczne będzie wykorzystywało dane kliniczne i wynik badania genetycznego pacjenta.
Aplikacja mogłaby usprawnić planowanie opieki nad osobami, u których właśnie zdiagnozowano infekcję SARS-CoV-2. Szybkie i właściwe identyfikowanie pacjentów najbardziej zagrożonych umożliwi zabezpieczenie ograniczonych zasobów szpitalnych na potrzeby pacjentów z wysokim ryzykiem powikłań i bezpieczne skierowanie pozostałych pacjentów do izolacji w warunkach domowych. W dalszej kolejności powinno być możliwe zidentyfikowanie markerów genetycznych stopnia narażenia na ciężki przebieg choroby, ponieważ w ramach projektu przeprowadzone zostanie sekwencjonowanie eksomu pacjentów ze zdiagnozowanym zakażeniem SARS-CoV-2 o różnym przebiegu choroby COVID-19 oraz różną historią medyczną i behawioralną, a uzyskane dane poddane zostaną kompleksowym analizom bioinformatycznym i statystycznym.
Szybkie testy do skriningu ludzi w węzłach komunikacyjnych
Nad masową produkcją szybkich, jednorazowych testów przesiewowych pracuje zespół naukowców ze start-upu SensDx. Testy mogłyby być stosowane do skriningu ludzi w dużych skupiskach ludzkich i węzłach komunikacyjnych – na lotniskach, przejściach granicznych i w innych punktach istotnych dla rozprzestrzeniania się epidemii. W ten sposób mogliby być badani zarówno chorzy z objawami, jak i bezobjawowi. Identyfikacja osób zakażonych i ich izolacja mogłyby zwiększyć bezpieczeństwo i zablokować rozwój epidemii.
Szacowanie skali problemu wczesnych powikłań po COVID-19
Badacze ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej zaprojektowali badanie, którego celem jest określenie skali problemu wczesnych powikłań po COVID-19. Szybkie zapobieganie i leczenie chorób powstałych jako wynik infekcji nowym koronawirusem jest zdaniem śląskich naukowców kluczowym działaniem w walce z COVID-19. W ramach projektu analizowane będą również zaburzenia psychiczne związane z pandemią.
Opracowano na podstawie:
- http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,81906,naukowcy-z-umb-opracuja-aplikacje-pomocna-w-ocenie-ryzyka-ciezkiego,
- https://www.medexpress.pl/pozytywna-rekomendacja-dla-pierwszych-projektow-w-walce-z-covid-19/77399
- http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,82027,szybkie-testy-i-zapobieganie-powiklaniom-sars-cov-2-z-dofinansowaniem-abm
Małgorzata Walerych
Kierownik Regionu (woj. lubuskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie)