Czego szukasz?

Filtrowanie

Przełamanie odporności poszczepiennej – największe światowe badanie obserwacyjne

09 listopada, 2021
Tomasz Janiszewski
COVID-19 - badania w Izraelu

Pomimo licznych badań dotyczących odpowiedzi poszczepiennej przeciwko SARS-CoV-2 wciąż wiele aspektów pozostaje bez wyjaśnienia. Od rozpoczęcia masowych szczepień minął niespełna rok. Jest to za krótki okres, aby odpowiedzieć na pytania, jaki poziom przeciwciał stanowi ochronę przed wirusem SARS-CoV-2, czy odpowiedź komórkowa jest wystarczającą barierą ochronną i czy niezbędna jest trzecia dawka szczepionki przeciw COVID-19. Trzydziestego lipca 2021 r. w Izraelu rozpoczęto program szczepień trzecią dawką ze względu na intensywny wzrost liczby nowych przypadków zakażeń pomimo bardzo wysokiego wskaźnika wyszczepienia społeczeństwa. Sivan Gazit z Maccabitech Institute for Research and Innovation w Izraelu wraz z zespołem przedstawił wyniki badań, w których porównuje naturalną odporność uzyskaną po infekcji SARS-CoV-2 z odpornością wywołaną szczepieniem.

Metodologia

Informacje, które posłużyły do analizy, pochodziły ze scentralizowanej komputerowej bazy danych MHS (ang. Maccabi Healthcare Services). Jest to drugi co do wielkości fundusz zdrowia w Izraelu, liczy 2,5 mln członków i zarządza nim państwo. Obejmuje 26% populacji Izraela, co stanowi reprezentatywną grupę. Do badań zakwalifikowano pacjentów powyżej 16. roku życia, którzy:

  • przyjęli pełne szczepienie do 28 lutego 2021 r. i nigdy nie chorowali na COVID-19 (673 676 osób)
  • chorowali na COVID-19 przed 28 lutego 2021 r. (wynik potwierdzony testem RT-PCR) i nie byli zaszczepieni (62 883 osoby)
  • chorowali na COVID-19 przed 28 lutego 2021 r. (wynik potwierdzony testem RT-PCR) i zostali zaszczepieni jedną dawką szczepionki (42 099 osób)

W celu dopasowania odpowiednich pacjentów do poszczególnych grup uwzględniono ich wiek, miejsce zamieszkania, status społeczno-ekonomiczny oraz występowanie współistniejących chorób, w tym otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, nadciśnienia, przewlekłej choroby nerek, nowotworów i stanów immunosupresji.

Wyniki

Badania podzielone zostały na trzy części, z których każda opierała swoją analizę porównawczą na innym modelu statystycznym. Dzięki takiemu systemowi możliwe było porównanie różnych kombinacji i wyselekcjonowanie potencjalnie najbardziej optymalnej bariery ochronnej przed SARS-CoV-2. Ponadto wiele wskazań przyniosło nieoczekiwane wyniki, co zostało przedstawione w poniższej analizie.

Model 1

Analiza obejmowała porównanie wyników 16 215 osób w pełni zaszczepionych i osób posiadających naturalną odporność uzyskaną po infekcji SARS-CoV-2 (ozdrowieńcy), u których zjawisko immunizacji nastąpiło między 1 stycznia a 28 lutego 2021 r. Wyniki wskazały, że w grupie osób zaszczepionych ryzyko wystąpienia zjawiska przełamania odporności (n = 238, 1,5%) było 13-krotnie wyższe niż w przypadku grupy z naturalną odpornością (n = 19, 0,12%). Z 238 osób zaszczepionych, u których wystąpiło zjawisko przełamania odporności, 191 wykazywało objawy choroby, co stanowi ok. 80% i jest prawie dwukrotnie wyższym wskaźnikiem w stosunku do 8 zakażeń objawowych (42%) w grupie ozdrowieńców. W analizie uwzględniono takie objawy jak gorączka, kaszel, trudności w oddychaniu, biegunka, utrata smaku lub węchu, bóle mięśni, osłabienie, ból głowy, ból gardła, które wystąpiły w ciągu 5 dni od uzyskania pozytywnego wyniku testu RT-PCR. Zarejestrowane przypadki hospitalizacji w obu grupach były znikome i wynosiły 8 (0,05%) dla grupy zaszczepionych oraz 1 dla grupy z naturalną odpornością (nie odnotowano żadnego zgonu ani w grupie zaszczepionych, ani w grupie ozdrowieńców). Ponadto zaznaczono, że poza pacjentami w wieku lat 60 i więcej żadna z chorób współistniejących nie wpłynęła statystycznie na ryzyko infekcji w okresie obserwacji.

Model 2

Model drugi obejmował osoby w pełni zaszczepione (n = 46 035), które otrzymały szczepienie między 1 stycznia a 28 lutego 2021 r., i posiadające naturalną odporność uzyskaną po infekcji SARS-CoV-2 (n = 46 035) w okresie od 1 marca 2020 r. do 28 lutego 2021 r. (dodatni wynik testu RT-PCR). Analiza wykazała, że wśród osób zaszczepionych po upływie 4–8 miesięcy od immunizacji występowanie przełamania odporności (n = 640, 1,4%) było 5,96 razy wyższe niż w grupie posiadającej naturalną odporność (n = 108, 0,23%), gdzie kontakt z wirusem miał miejsce 4–16 miesięcy wstecz. Większości zarejestrowanych przypadków towarzyszyły symptomy choroby. Tutaj hospitalizacje również były znikome i wynosiły 21 (3,28%) przypadków w grupie zaszczepionych oraz 4 wśród osób posiadających naturalną odporność (3,71%).

Model 3

Model trzeci opierał swoją analizę na dwóch grupach badanych: ozdrowieńcach, u których zakażenie nastąpiło między 1 marca 2020 r. a 28 lutego 2021 r., oraz ozdrowieńcach, u których zakażenie miało miejsce w tym samym czasie, ale którzy dodatkowo zostali zaszczepieni jedną dawką szczepionki w okresie od 1 stycznia do 27 maja 2021. Łącznie przeanalizowano próbki 14 029 osób z każdej z grup, z czego w pierwszej po upływie 4–8 miesięcy wykryto 37 przypadków reinfekcji, natomiast w drugiej zarejestrowano 20 powtórnych zakażeń w okresie od 1 tygodnia do 16 miesięcy po immunizacji. Wyniki wskazały, że ryzyko pojawienia się przełamania odporności w grupie ozdrowieńców zaszczepionych jedną dawką (n = 20, 0,14%) jest o ok. 50% niższe niż w grupie, która nie przyjęła szczepienia (n = 37, 0,26%). W tym zestawieniu tylko jedna osoba poddana została hospitalizacji. Ponadto powyższe wyniki sugerują, że podanie dawki przypominającej po przechorowaniu jest pewnego rodzaju boosterem wzmagającym odporność organizmu.

Ograniczenia badań

Przedstawione badania posiadały pewne ograniczenia, które mogły w znacznym stopniu wpłynąć na analizowane wyniki. Ze względu na to, że prowadzone były w okresie, kiedy dominował wariant Delta SARS-CoV-2, nie można odnieść przedstawionych analiz do innych wariantów koronawirusa. Ponadto uczestnicy projektu zaszczepieni byli tylko preparatem BioNTech/Pfizer, co znacznie ogranicza interpretację wyników w odniesieniu do innych preparatów szczepionkowych. Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem, na który prowadzący badanie nie mieli wpływu, były zachowania zdrowotne uczestników (dystans społeczny i noszenie maseczek), które mogą być czynnikiem zakłócającym.

Podsumowanie

Badania wykazały, że naturalna odporność zapewnia trwalszą i silniejszą ochronę przed infekcją, chorobą objawową i hospitalizacją wywołaną przez wariant Delta SARS-CoV-2 w porównaniu z odpornością indukowaną dwudawkową szczepionką BioNTech/Pfizer. Można to wytłumaczyć bardziej rozległą odpowiedzią immunologiczną na białka SARS-CoV-2 po naturalnej infekcji niż po szczepieniu i aktywacji immunologicznej jedynie na białko kolca (białko S). Ponadto osoby, które przeszły infekcję i przyjęły jedną dawkę preparatu BioNTech/Pfizer, posiadały zwiększoną ochronę przeciw SARS-CoV-2, ponieważ szczepionka zadziałała jako tzw. booster układu immunologicznego. Należy jednak podkreślić, że we wszystkich analizowanych grupach (ozdrowieńcy, zaszczepieni, zaszczepieni ozdrowieńcy) do zjawisk przełamania odporności dochodziło bardzo rzadko! Jednocześnie trzeba pamiętać, że szczepionki są kluczowym narzędziem do opanowania pandemii, ale żaden preparat nie jest w 100% skuteczny w zapobieganiu chorobie.

Piśmiennictwo

Gazit S. et al., Comparing SARS-CoV-2 natural immunity to vaccine-induced immunity: reinfections versus breakthrough infections. MedRxiv August 2021.

Tomasz Janiszewski

Tomasz Janiszewski

Specjalista ds. Informacji Naukowej, Junior Product Manager ds. Diagnostyki Molekularnej i Produktów IDS

572 596 102

t.janiszewski@euroimmun.pl

Masz pytanie dotyczące tego tematu? 





    Katalog produktów