Od blisko roku zmagamy się z pandemią COVID-19. Wielu naukowców na całym świecie prowadzi intensywne badania, które pozwolą na dokładne poznanie nowego patogenu i mechanizmu jego działania, a w rezultacie na opanowanie krytycznej sytuacji. Pomimo wysiłku badaczy negatywne skutki choroby COVID-19 wciąż nie są do końca zdefiniowane. Wraz z rozwojem badań dowiadujemy się o kolejnych powikłaniach, powodowanych przez ten nowy patogen.

Opis przypadku klinicznego

Na początku września 2020 r. w czasopiśmie „Nature Metabolism” opisany został przypadek 19-letniego mężczyzny rasy kaukaskiej, niechorującego wcześniej na cukrzycę typu 1, u którego po zakażeniu SARS-CoV-2 pojawiły się typowe objawy tej choroby. Na oddział ratunkowy przyjęto pacjenta z patologicznym wyczerpaniem oraz utratą 12 kg masy ciała, która nastąpiła w ciągu kilku tygodni. Po przeprowadzeniu badań oraz wywiadu środowiskowego nie stwierdzono gorączki ani bólu w okolicach klatki piersiowej, natomiast wyniki testów w kierunku przeciwciał anty-SARS-CoV-2 wskazywały na bezobjawowe przejście COVID-19 około 5 tygodni wcześniej. Lekarze zlecili kolejne badania, a pierwsze wyniki ujawniły stężenie peptydu C w surowicy na poziomie 0,62 µg/l (prawidłowy poziom: 1,1–4,4 µg/l), cukromocz oraz obecność ketonów w moczu. Na podstawie uzyskanych informacji podejrzewano u tego mężczyzny cukrzycę typu 1. Pomimo występowania choroby u innych członków rodziny pacjent należał do grupy niewielkiego ryzyka (jego podatność na zachorowanie była około 1,7 raza wyższa niż u człowieka nieobciążonego genetycznie). Ponadto badania immunologiczne nie wykazały obecności autoprzeciwciał takich jak: 1) przeciwciała przeciwko komórkom wysp trzustkowych (ICA), 2) przeciwciała przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego (GADA), 3) przeciwciała przeciwko fosfatazie tyrozynowej (IA2A), 4) przeciwciała przeciwko insulinie (IAA), 5) przeciwciała przeciwko transporterowi cynku 8 (ZnT8A), których obecność wskazywałaby na cukrzycę typu 1. Autorzy wspomnianego artykułu mają świadomość, że opis tego przypadku posiada pewne ograniczenia i niezbędne są rozszerzone badania bezpośredniego, cytotoksycznego działania SARS-CoV-2 na komórki wysp trzustkowych, ale odkrycie to bez wątpienia jest bodźcem do zintensyfikowania badań w tym kierunku.

Podsumowanie

Wcześniejsze doniesienia literaturowe także wskazują na powiązania COVID-19 z cukrzycą. W czerwcu 2020 r. przedstawiono przypadki pacjentów z Azji, u których wykryto kwasicę ketonową związaną z chorobą COVID-19, nie podano jednak szczegółowych danych dotyczących przebiegu choroby ani też informacji o obecności lub braku autoprzeciwciał. Przeprowadzone dotychczas badania pozwalają przypuszczać, że wirus SARS-CoV-2 może być bezpośrednio powiązany ze stanami cukrzycowymi, ponieważ wnika do ludzkich komórek za pośrednictwem enzymu konwertującego angiotensynę 2 (ACE2) – glikoproteinę o aktywności proteolitycznej, znajdującą się również w komórkach ß trzustki – przez co może wpływać na zaburzenia w procesie wydzielania insuliny.

Piśmiennictwo

1. Ying Jie Chee, Shereen Jia Huey Ng, Ester Yeoha, Diabetic ketoacidosis precipitated by Covid-19 in a patient with newly diagnosed diabetes mellitus, Diabetes Res Clin. Pract 2020.
2. Tim Hollstein, Dominik M. Schulte, Juliane Schulz, Andreas Glück, Anette G. Ziegler, Ezio Bonifacio, Mareike Wendorff, Andre Franke, Stefan Schreiber, Stefan R. Bornstein, Matthias Laudes, Autoantibody-negative insulin-dependent diabetes mellitus after SARS-CoV-2 infection: a case report, Nature Metabolism 2020.