Od 1955 roku w Polsce przeprowadza się obowiązkowe szczepienia przeciwko gruźlicy. Szczepionkę podaje się dzieciom już w pierwszych dniach życia. Wyjątek od tej reguły stanowią noworodki, które urodziły się z wagą poniżej 2 kg. U nich szczepienie się odracza. Stosuje się szczepionkę BCG, zawierającą atenuowany szczep Bacillus Calmette-Guérin, który jest mutantem prątka bydlęcego o znacznie osłabionej zjadliwości. Szczep ten został pozbawiony działania chorobotwórczego, ale zachował swoje właściwości antygenowe i alergizujące. Szczepionkę BCG uznano za bezpieczną, a od chwili jej wprowadzenia (w 1921 roku) została podana ponad 3 miliardom ludzi na całym świecie. Jak donoszą niektóre źródła, może ona okazać się czarnym koniem w walce z pandemią COVID-19.

Szczepionka BCG stymuluje aktywację układu immunologicznego nawet na 20 lat od jej podania. Według ostatnich badań przeprowadzonych w krajach, gdzie szczepienie przeciwko gruźlicy jest od lat powszechnie stosowane, liczba zakażeń SARS-CoV-2 jest mniejsza, a przebieg COVID-19 rzadziej prowadzi do zgonu. Jak twierdzi prof. Krzysztof J. Filipiak (kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych, hipertensjolog, farmakolog kliniczny z I Kliniki i Katedry Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego), badania takie przeprowadzono m.in. w Niemczech i okazało się, że w landach leżących na terenie dawnej RFN zapadalność na COVID-19 i liczba zgonów są o wiele wyższe niż na terenach dawnej NRD. W RFN w latach 70. XX wieku zrezygnowano ze szczepień, natomiast w NRD były one kontynuowane do roku 1990.

„Minęło 30 lat, Niemcy z roczników nieobjętych szczepieniem BCG nie są już chronieni tą szczepionką, ale jak wiemy z innych badań, osoby w młodych grupach wiekowych są generalnie mniej narażone na ciężki przebieg choroby COVID-19” – mówi prof. Krzysztof J. Filipiak.

Ciekawe obserwacje można poczynić również na Półwyspie Iberyjskim. W Hiszpanii szczepionkę wycofano w 1981 roku, a dopiero kilkanaście lat później zaprzestano ją stosować w Portugalii. Jak się okazuje, w Hiszpanii liczba zgonów (liczona na milion mieszkańców) z powodu COVID-19 jest obecnie 20 razy wyższa niż w Portugalii.

Jak powiedział prof. Filipiak, takich przykładów jest więcej. Na podstawie tych obserwacji można przypuszczać, że w państwach, gdzie szczepienie przeciwko gruźlicy jest obowiązkowe, obywatele mogą być dodatkowo zabezpieczeni przed zakażeniami SARS-CoV-2 oraz cięższym przebiegiem COVID-19. W takich krajach jak Włochy, Hiszpania, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone, gdzie już dawno zrezygnowano ze szczepień przeciwko gruźlicy, przebieg pandemii jest wyjątkowo ciężki. Informacje na temat pozytywnego wpływu szczepionki BCG na przebieg pandemii COVID-19 są na tyle przekonujące, że w Australii planuje się zaszczepić szczepionką BCG 4000 pracowników służby zdrowia. Ma to na celu złagodzenie ewentualnej infekcji SARS-CoV-2. Potwierdzenie ochronnej roli szczepionki BCG w zakażeniach nowym koronawirusem wymaga jednak dalszych badań.

Opracowano na podstawie: https://pulsmedycyny.pl/czy-szczepionka-przeciw-gruzlicy-chroni-posrednio-takze-przed-koronawirusem-sars-cov-2-987411.