EUROIMMUN jest wyłącznym dystrybutorem testu T-SPOT.COVID firmy Oxford Immunotec na terenie Polski. Test opiera się na technologii T-SPOT i służy do oceny odpowiedzi komórkowej przeciwko SARS-CoV-2 wytworzonej na skutek kontaktu z wirusem lub szczepienia.
Czym jest technologia T-SPOT?
Technologia Oxford Immunotec T-SPOT wykorzystuje sprawdzoną metodę ELISPOT, używaną do oceny komórkowej odpowiedzi immunologicznej. Przez ponad 18 lat firma ta pracowała nad standaryzacją metody, która jest od dawna z powodzeniem stosowana w badaniach diagnostycznych gruźlicy na całym świecie. Oxford Immunotec to jedyna na świecie firma z zatwierdzoną do badań klinicznych techniką ELISPOT, która została wdrożona w ponad 50 krajach, w tym w USA, państwach Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii, Chinach i Japonii. Do tej pory na całym świecie wykonano ponad 20 milionów testów wykorzystujących technikę ELISPOT.
Jak działa technologia T-SPOT?
Test T-SPOT-COVID zoptymalizowany jest zarówno pod kątem liczby komórek, jak i warunków hodowli. Oznacza to, że metodyka tego badania obejmuje standaryzację liczby komórek, a interferujący wpływ czynników pochodzących z krwi jest niwelowany, co czyni go najbardziej czułym i specyficznym testem do pomiaru odpowiedzi limfocytów T. Próbkę krwi pobiera się za pomocą rutynowej flebotomii, do której wykorzystuje się standardowe probówki z heparyną litową. Z krwi izoluje się podzbiór białych krwinek – jednojądrzaste komórki krwi obwodowej (PBMC). Następnie są one przemywane, liczone i normalizowane w celu przygotowania optymalnej zawiesiny komórek. Odpowiednia ich liczba jest nanoszona na płytki reakcyjne i stymulowana specyficznymi antygenami. Komórki reagujące na odpowiednie antygeny uwalniają przekaźnik chemiczny – cytokinę (interferon gamma). Przeciwciała przeciwko interferonowi gamma są wykorzystywane do bezpośredniego wychwytywania cytokiny uwalnianej przez komórki. Na kolejnym etapie dodawane jest drugorzędowe znakowane przeciwciało, które wiąże się z wychwyconą cytokiną, a potem także odczynnik, wykazujący powinowactwo z drugorzędowym przeciwciałem. W następstwie reakcji powstają plamki (na membranie w dołkach płytki), które są wynikiem uwolnienia cytokiny. Plamki te są zliczane.
W jakim przypadku powinno się wykonywać test T-SPOT.COVID?
Test T-SPOT.COVID jest przeznaczony do oceny komórkowej odpowiedzi immunologicznej przeciw SARS-CoV-2. Ma na celu identyfikację osób, które są zdolne do wytworzenia odpowiedzi immunologicznej na ten patogen, nawet przy braku detekcji specyficznych przeciwciał (pacjenci seronegatywni).
Kiedy test T-SPOT.COVID jest miarodajny?
Obecnie nie jesteśmy w stanie dokładnie stwierdzić, jak szybko po zakażeniu można wykryć aktywność specyficznych limfocytów T. Doniesienia naukowe wskazują jednak, że jest ona wykrywalna u osób zakażonych SARS-CoV-2 po upływie około tygodnia od wystąpienia objawów.
Co oznacza pozytywny wynik testu T-SPOT.COVID?
Pozytywny wynik testu oznacza, że pacjent posiada limfocyty T reaktywne dla specyficznych peptydów SARS-CoV-2 wykorzystanych w teście T-SPOT.COVID. Może to z wysokim prawdopodobieństwem świadczyć o kontakcie tej osoby z wirusem SARS-CoV-2 lub być wynikiem szczepienia przeciw COVID-19.
Co oznacza negatywny wynik testu T-SPOT.COVID?
Negatywny wynik testu oznacza, że pacjent nie posiada limfocytów T reaktywnych dla specyficznych peptydów SARS-CoV-2 wykorzystanych w teście T-SPOT.COVID. Może to z wysokim prawdopodobieństwem świadczyć o braku kontaktu tej osoby z wirusem SARS-CoV-2.
W jaki sposób test T-SPOT.COVID wzbogaca informacje, które uzyskuje się z badania przeciwciał?
Test T-SPOT.COVID ma za zadanie ocenę odporności komórkowej na SARS-CoV-2. Jest to ważne, ponieważ znane są pewne ograniczenia związane z pomiarem odporności, w której pośredniczą przeciwciała. W związku z tym zrozumienie odporności komórkowej może pomóc w lepszym poznaniu odpowiedzi immunologicznej na zakażenie SARS-CoV-2, szczególnie u osób, które nie wytwarzają mierzalnej liczby przeciwciał lub u których przeciwciała z czasem zanikają. Jedynym sposobem na zrozumienie pełnej odpowiedzi immunologicznej na zakażenie SARS-CoV-2 jest zbadanie zarówno poziomu przeciwciał, jak i limfocytów T.
Czy test nadaje się do stosowania w diagnostyce aktywnej infekcji SARS-CoV-2?
Test T-SPOT.COVID nie jest przeznaczony do diagnozowania aktywnego zakażenia SARS-CoV-2. T-SPOT.COVID należy stosować do wykrywania odpowiedzi limfocytów T na SARS-CoV-2. Jest to możliwe kilka dni po zakażeniu, jednak dokładny moment pojawienia się tej odpowiedzi nie jest jeszcze dokładnie określony.
Jakie zatwierdzenie regulacyjne posiada test T-SPOT.COVID?
Test T-SPOT.COVID posiada certyfikat CE. Ponadto został złożony wniosek do FDA (ang. U.S. Food and Drug Administration) o wydanie pozwolenia typu EUA (ang. Emergency Use Authorization).
Opracowano na podstawie materiałów firmy Oxford Immunotec.
Tomasz Janiszewski
Specjalista ds. Informacji Naukowej, Junior Product Manager ds. Diagnostyki Molekularnej i Produktów IDS