NEToza (ang. NETosis) jest mechanizmem obronnym organizmu, ściśle powiązanym z neutrofilami. Poznanie wpływu tego procesu obronnego na zdrowie człowieka stwarza nowe perspektywy w diagnostyce i terapii medycznej. Choć NEToza została opisana po raz pierwszy w 2004 r., postęp badań nad tym procesem budzi nadzieję na opracowanie skuteczniejszych metod leczenia chorób związanych z nadmierną aktywnością neutrofili.

Zewnątrzkomórkowe sieci neutrofilowe

Badacze odkryli, że neutrofile – najliczniejsze komórki spośród leukocytów – potrafią tworzyć tak zwaną zewnątrzkomórkową sieć neutrofilową (ang. neutrophil extracellular trap, NET). Proces ten polega na uwolnieniu zawartości jądra komórkowego neutrofili do przestrzeni pozakomórkowej. W ten sposób powstaje sieć chromatyny, która tworzy strukturę zdolną do wychwytywania i neutralizowania patogenów. Jest ona gęsto pokryta białkami jądrowymi, głównie histonami (stanowiącymi nawet 70% białek NET), oraz białkami pochodzącymi z ziarnistości neutrofili, takimi jak defensyny, elastaza, katepsyny, laktoferyna i mieloperoksydaza. Te białka pełnią istotną rolę w niszczeniu drobnoustrojów, wzmacniając zdolność neutrofili do obrony organizmu.

Struktury NET działają niczym filtr, ograniczając rozprzestrzenianie się patogenów z miejsca zakażenia i oczyszczając krew z krążących drobnoustrojów. Mikroorganizmy uwięzione w tej sieci są dodatkowo poddawane działaniu licznych substancji przeciwdrobnoustrojowych, takich jak mieloperoksydaza, proteazy serynowe, białko zwiększające przepuszczalność błony bakterii (BPI) czy laktoferyna. Udowodniono, że struktury NET są skuteczną obroną przeciwko wielu bakteriom, grzybom, pierwotniakom i wybranym wirusom, np. wirusom grypy i SARS-CoV-2. Okazuje się jednak, że formowanie NET może być wywołane nie tylko przez obecność patogenów, ale również przez takie czynniki jak lipopolisacharyd, interleukina-8 czy czynnik martwicy nowotworów.

W ostatnich latach udowodniono, że neutrofile tworzą struktury NET podczas walki z patogenami i w odpowiedzi na bodźce zapalne lub toksyny. Nadmierna aktywacja NET może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i przyczyniać się do rozwoju wielu chorób, w tym autoimmunizacyjnych. Dzieje się tak ze względu na wzmożone narażenie układu immunologicznego na autoantygeny obecne w strukturach NET.

Wykrywanie NETozy szansą dla chorych

Wykrywanie NET stwarza szansę na poprawę diagnostyki i skuteczniejsze leczenie dla wielu pacjentów, zwłaszcza tych narażonych na rozwój sepsy czy niektórych schorzeń o podłożu autoimmunizacyjnym. Intensywne prace badawcze w ostatnich latach przyczyniły się do opracowania innowacyjnego testu Nu.Q® NETs, który może być stosowany w rutynowej diagnostyce, ułatwiając identyfikację pacjentów szczególnie zagrożonych poważnymi powikłaniami.

Test Nu.Q® NETs jest dostępny w Polsce i posiada certyfikat CE. Jako materiał do badań wykorzystuje osocze, a jedną z istotnych zalet tego testu jest mała objętość próbki wymagana do przeprowadzenia analizy.

Test Nu.Q® NETs to narzędzie, które jest pomocne w:

• wykrywaniu NETozy,
• prognozowaniu stopnia zaawansowania choroby,
• monitorowaniu progresji sepsy lub innych schorzeń związanych z tworzeniem sieci NET,
• procesie identyfikacji i oceny ryzyka rozwoju komplikacji,
• podejmowaniu bardziej precyzyjnych decyzji.

Piśmiennictwo

1. https://www.euroimmun.pl/nowosc-wiarygodny-test-do-diagnostyki-netozy-juz-dostepny/.
2. Brinkmann V., Reichard U., Goosmann C., Fauler B., Uhlemann Y., Weiss D.S., Weinrauch Y., Zychlinsky A., Neutrophil extracellular traps kill bacteria, Science 2004 Mar 5; 303(5663): 1532–1535. doi: 10.1126/science.1092385. PMID: 15001782.
3. Vélez-Páez J.L., Rueda-Barragán F.E., Dueñas-Andrade S., Rodrigez-Morales A., Kyriakidis N.C., The role of platelets and neutrophil extracellular traps (NETs) in sepsis: A comprehensive literature review, Microbes Infect Chemother 2023; 3: e1595.
4. https://volition.com/nu-q-nets/.