Wywiad z Panią Anną Szpądrowską – Analitykiem Klinicznym, Specjalistą Laboratoryjnej Diagnostyki Medycznej, kierownik Medycznego Laboratorium Diagnostycznego w Wojewódzkim Zakładzie Opieki Zdrowotnej nad Matką, Dzieckiem i Młodzieżą w Częstochowie, Diagnostą Laboratoryjnym Roku 2023.

W imieniu firmy EUROIMMUN chciałabym złożyć Pani serdeczne gratulacje z okazji wygranej w ogólnopolskim finale i zapytać: jakie uczucia towarzyszą Pani po wręczeniu nagród w Zamku Królewskim w Warszawie?

W 2023 roku dzięki staraniom pani Moniki Pintal-Ślimak – prezes Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych – kategoria „Diagnosta Laboratoryjny / Technik Analityki Medycznej” po raz pierwszy znalazła się w Plebiscycie Medycznym HIPOKRATES.

Jestem dumna, że zostałam zauważona i zgłoszona do tego plebiscytu. To nagroda od pacjentów, dlatego tym bardziej cieszy. Nigdy tak naprawdę nie zdawałam sobie sprawy z tego, jak wiele osób chce mojego sukcesu, póki nie zobaczyłam, ile tysięcy głosów otrzymałam (w finale wojewódzkim 1559 głosów, w finale ogólnopolskim 3412 głosów).

Statuetkę dla Diagnosty Roku otrzymałam z rąk pani prezes KIDL w Sali Balowej Zamku Królewskiego w Warszawie. To dla mnie wielkie wyróżnienie. Byłam bardzo wzruszona tym osiągnięciem, bo uświadomiłam sobie, że są ludzie, którzy niczym anioły pojawili się w moim życiu, żeby je wzbogacić o tę prestiżową nagrodę.

Co skłoniło Panią do wyboru ścieżki zawodowej diagnosty laboratoryjnego? Jaka jest Pani misja?

Zawód związany z medycyną wybrałam po ukończeniu liceum. Studiowałam na Uniwersytecie Jagiellońskim – Collegium Medicum w Krakowie analitykę medyczną, a w 2010 roku otrzymałam tytuł specjalisty w dziedzinie laboratoryjnej diagnostyki medycznej.

Tę specjalizację wybrałam dlatego, że tutaj nie ma półśrodków i bylejakości. Często badania laboratoryjne przynoszą rozwiązanie naprawdę trudnej zagadki. Czasami przynoszą odpowiedzi, których nikt się nie spodziewa, które wskazują lekarzowi/klinicyście nowy kierunek.

Moją misją i motywacją do pracy w tym zawodzie jest poczucie, że robię coś dobrego i ważnego dla ochrony i ratowania ludzkiego życia. Jeśli mam poświęcić dużą część życia na pracę zawodową, to na taką, która ma dla mnie prawdziwy, głęboki sens – pomoc drugiemu człowiekowi.

Zawsze traktuję pacjenta z szacunkiem, oddaniem i uwagą. W zakresie swoich kompetencji staram się pomóc w rozwiązaniu jego problemów zdrowotnych. Dumna też jestem z tego, że z powodzeniem doradzam lekarzom dalsze kroki diagnostyczne.

Zostałam diagnostą laboratoryjnym z miłości do tego zawodu i fascynacji laboratoryjną diagnostyką medyczną.

Od wielu lat pracuje Pani w publicznym sektorze ochrony zdrowia, w Specjalistycznej Przychodni dla Dzieci i Młodzieży w Częstochowie. Czy mogłaby Pani opowiedzieć nam o swojej codziennej pracy?

Pracę w Wojewódzkim ZOZ nad Matką, Dzieckiem i Młodzieżą w Częstochowie podjęłam w tym samym roku, kiedy skończyłam studia. Przeszłam wszystkie szczeble rozwoju – od młodszego asystenta do kierownika medycznego laboratorium diagnostycznego. Pracuję tutaj nadal od prawie 35 lat.

Moimi pacjentami są dzieci, również te maleńkie – już od 2. tygodnia życia, z 25 poradni specjalistycznych wchodzących w skład zakładu. Mam bezpośredni kontakt zarówno z dzieckiem, jak i jego opiekunem – od pobrania materiału, poprzez wykonanie badania po jego autoryzację.

Ze względu na specyfikę pracy zakładu, który posiada w swojej strukturze wyłącznie poradnie specjalistyczne, często moim pacjentem jest „trudne dziecko” i jestem dumna z tego, że potrafię je przekonać do badania, obniżyć poziom jego stresu. Cieszy mnie też to, że pacjent wraca, ale tylko po to, by przekazać, że sprawnie i szybko była pobrana krew oraz że badania, które zasugerowałam, dały możliwość szybkiej diagnozy i w efekcie całkowite wyleczenie.

Czy mogłaby Pani podzielić się swoimi spostrzeżeniami na temat największych wyzwań, z jakimi spotyka się diagnosta laboratoryjny w dzisiejszym środowisku medycznym? Czy pandemia COVID-19 zmieniła postrzeganie diagnostów?

Pandemia pokazała, że bez diagnostów laboratoryjnych system medyczny nie istnieje. To był ten czas, który najsilniej wskazał nasze miejsce w systemie. To diagności błyskawicznie wdrożyli metodę oznaczenia wirusa. Dobrze napisaną procedurę wykona każdy, ale interpretacja wyniku to coś zupełnie innego. Tymczasem wiarygodność badania jest kluczowa w systemie diagnostyki i leczenia pacjenta. Na tej podstawie lekarze podejmują decyzje terapeutyczne. Epidemia wirusa SARS-CoV-2 unaoczniła kluczową rolę diagnostów laboratoryjnych w procesie diagnozowania i przeciwdziałania skutkom zakażeń, występujących na nieznaną dotychczas skalę.

Diagnosta laboratoryjny to profesjonalista kształcony na uczelni medycznej z wiedzą, która musi być ciągle uaktualniana, bo wymaga tego bardzo duża dynamika rozwoju wszystkich nauk medycznych. Wreszcie zaczyna się partnerski dialog między lekarzem a diagnostą laboratoryjnym.

Pandemia okazała się szansą na poszerzenie kompetencji diagnostów laboratoryjnych. Na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia uzyskaliśmy możliwość wykonywania szczepień przeciwko SARS-CoV-2 i kwalifikacji do szczepień po odpowiednim przeszkoleniu.

Chciałabym nadmienić, że odbyłam takie szkolenie i przez prawie rok w każde wolne popołudnie kwalifikowałam oraz szczepiłam pacjentów w Szpitalu w Pszczynie. Mnóstwo osób udało mi się przekonać do tych szczepień.

Wreszcie zasłużenie medyczne laboratoria diagnostyczne zyskują na znaczeniu, a diagności laboratoryjni wyszli z cienia, są widoczni dla społeczeństwa. Społeczeństwo dowiaduje się, kto wykonuje ich badania.

Obserwujemy obecnie intensywny rozwój diagnostyki laboratoryjnej, a każdego roku wzrasta liczba wykonywanych specjalistycznych badań laboratoryjnych. Odgrywają one często kluczową rolę zarówno na etapie stawiania rozpoznania, jak i monitorowania postępów leczenia. W jakim kierunku powinny Pani zdaniem rozwijać się laboratoria? Jakie są Pani marzenia i cele zawodowe na przyszłość?

Diagnostyka laboratoryjna to jedna z bardziej dynamicznie rozwijających się dziedzin medycyny, z której zdobyczy korzystają pozostałe specjalności, jak choćby onkologia, kardiologia czy mikrobiologia medyczna. Metody biologii molekularnej stopniowo przestają być innowacją, a stają się standardem diagnostycznym.

Celem medycyny laboratoryjnej jest więc dostarczanie jak najbardziej wiarygodnych i wyczerpujących informacji dotyczących pacjenta na każdym etapie postępowania diagnostycznego i/lub terapeutycznego. Badania laboratoryjne są także podstawą medycyny zapobiegawczej.

Obecnie laboratorium i klinika współistnieją jako dwa uzupełniające się, ale tylko w małym stopniu przenikające się wzajemnie światy. Wydaje się, że współczesne warunki pracy lekarza i pracowników wykonujących badania laboratoryjne wymuszą zmiany, w wyniku których nie tylko kontakt, ale przede wszystkim współdziałanie laboratorium z lekarzem stanie się częścią procedury postępowania z pacjentem.

Istotnym wyzwaniem dla medycyny laboratoryjnej i klinicznej jest współpraca z farmaceutą klinicznym. Coraz częściej usłyszeć możemy głosy wskazujące na konieczność partnerstwa nie tylko pomiędzy laboratorium a lekarzem, ale i także z farmaceutą. Tylko ściśle współpracująca „triada”: lekarz, diagnosta laboratoryjny i farmaceuta może zapewnić bezpieczne i efektywne leczenie.

Jakie są moje marzenia i cele zawodowe? Chciałabym mieć dalej taką motywację do pracy jak dziś. Poczucie, że robię coś dobrego, że pomagam, że jestem potrzebna. I nadal chcę rozwijać swoją wiedzę oraz kompetencje w tym zawodzie.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Barbara Pawłowska