Zapalenia naczyń to heterogenna grupa chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Istotą tych schorzeń jest naciekanie leukocytów na ściany naczyń krwionośnych, co prowadzi do ich uszkodzenia i ograniczenia drożności. Zgodnie z konsensusem wprowadzonym na konferencji Chapel Hill Consensus i ogólnie uznanym systemem klasyfikacji, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (GPA), mikroskopowe zapalenie naczyń (MPA) oraz eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (EGPA) są klasyfikowane jako grupa zapaleń naczyń związanych z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów (AAV – ang. ANCA-asociated vasculitis). Przeciwciała ANCA są ważnymi markerami serologicznymi AAV – włączone są one w kryteria rozpoznania tych schorzeń.
Diagnostyka przeciwciał ANCA
Stosowana obecnie klasyczna diagnostyka przeciwciał ANCA opiera się na międzynarodowych rekomendacjach z 1999 roku. Zgodnie z rekomendacjami zaleca się dwuetapową strategię diagnostyczną przeciwciał ANCA. Badanie przesiewowe powinno być wykonane metodą IIFT z zastosowaniem jako substratu granulocytów utrwalonych etanolem. Wyniki dodatnie etapu przesiewowego należy potwierdzić testem monospecyficznym.
W 2017 roku ukazały się nowe rekomendacje dotyczące wyłącznie diagnostyki GPA oraz MPA. Zgodnie z nimi u pacjentów z podejrzeniem tych dwóch chorób etap przesiewowy IIFT można pominąć i w pierwszej kolejności wykonać test monospecyficzny w kierunku przeciwciał anty-PR3 oraz anty-MPO. Jeśli wyniki zarówno dla PR3-ANCA, jak i MPO-ANCA są ujemne, a istnieje silne podejrzenie zapalenia małych naczyń, zaleca się zastosowanie dodatkowych testów, np. immunofluorescencji pośredniej. Należy jednak pamiętać, że rekomendacje te ograniczają się jedynie do dwóch jednostek chorobowych i nie dotyczą pacjentów z eozynofilową ziarniniakowatością z zapaleniem naczyń (EGPA) ani pacjentów nefrologicznych z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej kłębuszków nerkowych (anty-GBM).
Portfolio produktów EUROIMMUN obejmuje szeroki wachlarz testów, które zapewniają kompleksowe wsparcie diagnostyki zapaleń małych naczyń.
Test przesiewowy: immunofluorescencja pośrednia (IIFT)
W swojej ofercie posiadamy szereg mozaik, umożliwiających oznaczenie przeciwciał ANCA metodą IIFT. Podstawowym produktem jest Mozaika Granulocytarna 13, która składa się z 3 substratów, co daje możliwość różnicowania przeciwciał cANCA od pANCA oraz różnicowania przeciwciał ANCA od przeciwciał ANA.
W naszym portfolio produktowym posiadamy również produkt, który łączy zalety IIFT i metod monospecyficznych. Przykładem jest tu Mozaika Granulocytarna 32. Test ten oparty jest na kombinacji 5 substratów: granulocytów utrwalonych etanolem, granulocytów utrwalonych formaliną, komórek HEp-2 wraz z granulocytami, a dodatkowo w teście znajdują się 2 wysokooczyszczone antygeny MPO i PR3, które spełniają wymogi testu monospecyficznego.
Mozaika Granulocytarna 25 jest testem 6-substratowym i zawiera dodatkowo antygen GBM. Blisko 30% pacjentów z przeciwciałami skierowanymi przeciwko błonie podstawnej kłębuszków nerkowych wytwarza równolegle przeciwciała ANCA. Dlatego też u pacjentów nefrologicznych zaleca się równolegle oznaczać przeciwciała anty-GBM i ANCA.
Zastosowanie testów wieloparametrowych, jakimi są znajdujące się w ofercie EUROIMMUN mozaiki granulocytarne, pozwala na kompleksową diagnostykę przeciwciał ANCA w czasie jednej inkubacji.
Testy monospecyficzne: ELISA, blot, ChLIA
Zgodnie z rekomendacjami z 1999 roku pozytywny wynik IIFT należy potwierdzić testem monospecyficznym, w celu określenia specyficzności antygenowej wykrytych przeciwciał. Antygenami docelowymi dla przeciwciał cANCA są przede wszystkim proteinaza serynowa 3 (PR3) oraz BPI (Bactericidal permeability increasing protein). W przypadku przeciwciał pANCA wyróżnia się wiele antygenów docelowych, np. mieloperoksydazę (MPO), laktoferynę, elastazę, katepsynę G i inne.
Nasze portfolio produktowe w pełni pokrywa zapotrzebowanie na testy monoswoiste do diagnostyki przeciwciał ANCA. W swojej ofercie posiadamy testy monospecyficzne oparte na metodach ELISA, blot oraz ChLIA.
Metodą ELISA oraz ChLIA można precyzyjnie oznaczyć stężenie przeciwciał anty-PR3, –MPO i -GBM. Posiadamy również rozszerzony test – ANCA Profile (ELISA), za pomocą którego możemy oznaczyć jednocześnie aż 6 różnych przeciwciał. Wśród metod monospecyficznych posiadamy również profil blot (EUROLINE), którego zastosowanie umożliwia równoczesne zbadanie obecności 3 kluczowych przeciwciał podczas jednej analizy – anty–PR3, -MPO oraz -GBM.
Kompleksowe rozwiązania
Firma EUROIMMUN zapewnia kompleksowe, zgodne z rekomendacjami rozwiązania w zakresie testów umożliwiających detekcję przeciwciał ANCA. Możliwa jest pełna automatyzacja procedury inkubacji dla poszczególnych metod. Do Państwa dyspozycji mamy również nowoczesne, bezpłatne materiały marketingowe. Zapraszamy do kontaktu z Doradcami Medycznymi w celu poznania szczegółowej oferty przygotowanej dla potrzeb Państwa laboratorium.
Produkty EUROIMMUN do diagnostyki ANCA | ||||
Metoda | Nazwa testu | Substrat | Zastosowanie | Numer katalogowy |
IIFT | Granulocyte Mosaic 13 | Granulocyty (EOH)/
HEp-2 + granulocyty (EOH)/ granulocyty (HCHO) |
Test przesiewowy | FA 1201-13 |
Granulocyte Mosaic 32 | Granulocyty (EOH)/
HEp-2 + granulocyty (EOH)/ granulocyty (HCHO)/ PR3/MPO |
Test przesiewowy + potwierdzenia | FA 1201-32 | |
Granulocyte Mosaic 25 | Granulocyty (EOH)/
HEp-2 + granulocyty (EOH)/ granulocyty (HCHO)/ PR3/MPO/GBM/ |
Test przesiewowy + potwierdzenia | FA 1201-25 | |
ELISA | PR3 | Ludzka proteinaza 3 natywna i rekombinowana (PR3-hn-hr) | Test potwierdzenia | EA 1201-2 G |
MPO | Natywna ludzka MPO | Test potwierdzenia | EA 1211 G | |
GBM | GBM (wysokooczyszczony łańcuch alfa-3 kolagenu typu IV) | Test potwierdzenia | EA 1251 G | |
ANCA Profile | PR3, MPO, elastaza, katepsyna G, BPI, laktoferyna | Test potwierdzenia (profil ELISA) | EA 1200-1 G | |
Blot | EUROLINE anty-PR3, -MPO, -GBM | PR3, MPO, GBM | Test potwierdzenia (profil blot) | DL 1200-3 G |
ChLIA | PR3 | Ludzka rekombinowana proteinaza 3 | Test potwierdzenia | LA 1201G |
MPO | Natywna ludzka MPO | Test potwierdzenia | LA 1211G | |
GBM | GBM (wysokooczyszczony łańcuch alfa-3 kolagenu typu IV) | Test potwierdzenia | LA 1251G |
Anna Kołtyś
Specjalista ds. Informacji Naukowej, Product Manager ds. Autoimmunologii